Maar liefst 1,2 miljoen Nederlanders heeft last van burnout symptomen. Daarmee is burnout in ons land uitgegroeid tot een serieus gezondheidsrisico. Misschien loop jij ook al een tijdje met klachten rond, maar twijfel je of je nu wel of geen echte burnout hebt. Dit artikel helpt je om je burnout symptomen te onderkennen en vervolgens serieus te nemen — dat laatste is essentieel want burnout is een nare aandoening waarvan je soms nog jarenlang nare gevolgen kunt ondervinden. Daarnaast biedt dit artikel je een aantal praktische tips waarmee je vandaag nog aan de slag kunt om burnout symptomen op een natuurlijke manier het hoofd te bieden, en een echte burnout te voorkomen.
Er zijn een hoop onduidelijkheden over burnout, maar over één ding zijn de specialisten het wel eens: burnout symptomen ontwikkelen zich vaak over zo’n lange tijd dat je het zelf nauwelijks door hebt. En zo kan het gebeuren dat je je op een dag een beetje down voelt.
Okay. Niets aan de hand, kan voorkomen, denk je dan. Een paar weken later zie je er steeds meer tegenop om naar je werk te gaan. Ook merk je dat je steeds minder energie voor leuke dingen hebt en dat je vaak piekert en ’s nachts minder goed slaapt. Maar pas na maanden van niet zeuren en gewoon doorzetten merk je opeens dat je ’s ochtends je bed niet uit kunt komen omdat het leven totaal geen kleur meer voor je heeft. Dit is precies het pad dat ik afliep voordat ik doorhad dat ik aan burnout leed.
Mijn naam is Marisa Garau en ik ben mindfulness-expert. Maar ik ben ook stress-veteraan en burnout-survivor.
Ik had tien jaar lang mijn eigen reclamebureau in Amsterdam toen ik burnout kreeg. Als zelfstandig ondernemer, zonder de luxe van een HR-afdeling of bedrijfsarts, had ik mijn burnout symptomen pas door toen het te laat was.
Heb je burnout symptomen? Doe dan de burnout test
Wat zijn precies de burnout symptomen?
Burnout symptomen worden onderverdeeld in twee categorieën: mentale en fysieke symptomen. Burnout is namelijk niet iets wat zich alleen in je hoofd afspeelt… het heeft ook impact op je lichamelijke welzijn.
Dit waren de emotionele burnout symptomen waar ik aan leed:
- Ik ontwikkelde concentratieproblemen en begon belangrijke afspraken te vergeten
- Ik was heel wantrouwend en dacht dat iedereen tegen me was
- Ik voelde me altijd chagrijnig, opgejaagd en ongeduldig
- Ik was ronduit depressief en zag mijn toekomst donker in
- Ik vroeg me ongezond vaak af: wie ben ik?
- Ik legde de schuld van mijn onvrede bij mijn ‘lastige’ klanten
Als je langzaam richting burnout glijdt, kun je echter ook last hebben van:
- Besluiteloosheid
- Onzekerheid
- Negatief zelfbeeld
- Angst- en paniekaanvallen
- Prikkelbaar: snel ergeren, snel boos worden, snel in huilen uitbarsten
Omdat ik al jarenlang leed aan HSP, chronische stress, depressie, en elk jaar weer in een winterdip gleed, was ik ook fysiek behoorlijk achteruit gegaan: mijn immuunsysteem begon steeds meer te haperen. Daardoor ontwikkelde ik een auto-immuunziekte en dat ontaarde in een schildklier- en oogziekte (Graves en een constant trillend ooglid) waardoor ik jarenlang onder behandeling bij specialisten was en in het AMC zelfs drie zeer pijnlijke operaties aan mijn rechteroog moest ondergaan.
Aan dat lijstje fysieke aandoeningen kon ik later nog een paar typische burnout symptomen toevoegen:
- Slaperigheid
- Buikpijn
- Snel verkouden en grieperig
Je kunt ook last hebben van andere fysieke burnout symptomen:
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Misselijkheid
- Hartkloppingen
- Hyperventilatie
- Hoge bloeddruk
- Benauwdheid
- Slapeloosheid
- Vermoeidheid
Zoals je ziet, veroorzaakt burnout een breed scala aan klachten die je, neem dat van mij aan, beslist serieus moet nemen.
Wie is bevattelijk voor burnout en vertoont sneller dan anderen burnout symptomen?
Terwijl het logisch lijkt om te denken dat burnout alleen mensen treft die niet zo sterk in hun schoenen staan, komt uit allerlei onderzoeken naar voren dat het tegenovergestelde waar is.
De mensen die burnout symptomen vertonen, zijn niet onze zwakkere broeders en zusters, maar juist degenen die perfectionistisch ingesteld zijn en hoge eisen aan zichzelf stellen: niet bepaald de types die snel naar de huisarts rennen als ze zich even niet zo kek voelen.
Ook ik was erg perfectionistisch en liet me niet snel uit het veld slaan. Ik werkte zeven dagen per week en verzuimde nooit een dag, ook al had ik regelmatig afspraken met mijn specialisten. Dan racete ik snel op en neer naar het ziekenhuis om daarna op kantoor weer verder te werken alsof er niets aan de hand was. Ik was immers Superwoman en kon dit allemaal makkelijk aan, ha!
En zo gebeurt het dat burnout in de meeste gevallen niet op tijd onderkend wordt. Het treft nu eenmaal juist die mensen die stug doorlopen met hun klachten omdat ze ziek-zijn eigenlijk maar onzin vinden en het niet serieus nemen.
Wat zijn de oorzaken van burnout en wat leidt tot specifieke burnout symptomen?
Aanvankelijk kan het lijken dat je niet lekker in je vel zit door bepaalde ongunstige omstandigheden op je werk:
- Een saaie of een te drukke baan
- Te strakke deadlines waardoor je vaak moet overwerken
- Micromanagers die je geen ruimte geven om autonoom te functioneren
- Een onduidelijk visie binnen de organisatie waar je werkt
- Voortdurende reorganisaties waardoor er veel onzekerheid is over je baan
- Te weinig waardering voor je prestaties
- Te weinig vertrouwen; het personeel wordt voortdurend op de vingers gekeken en krijgt geen kans om zelf tot oplossingen te komen
- Nieuwe werkwijzen waar je het niet mee eens bent
- Hoog personeelsverloop waardoor je op de werkvloer telkens met onbekende gezichten te maken hebt
Natuurlijk, als je werkomstandigheden niet optimaal zijn, of als je managers en collega’s vaak frustraties geven, dan is dat zeker niet ideaal. Ook dat zul je uiteindelijk moeten aanpakken. Maar toch kunnen die werkomstandigheden alleen niet een echte burnout veroorzaken.
Maar om je klachten echt te begrijpen, moet je toch verder kijken dan je standaard burnout symptomen
De werkelijker oorzaak van burnout ligt altijd dieper… niet in je werk, maar in jezelf.
Zoals ik al schreef, komt burnout niet voor bij werknemers die leven volgens de opvatting ‘near enough is good enough’ en dan nog maar eens rustig een koffietje drinken terwijl ze achter hun bureau door hun social media feeds scrollen of goedkope tickets zitten te zoeken.
Burnout symptomen komen juist voor bij strevers, bij winners, bij carrièrepitbulls die zich vastbijten in hun projecten en niet zullen loslaten totdat ze waanzinnige successen hebben bereikt.
De werkelijke oorzaak van je burnout symptomen ligt in het feit dat je perfectionistisch van aard bent en jezelf constant onder druk zet om bijzondere prestaties neer te zetten.
- lees meer over de valkuilen van perfectionisme
- laat je inspireren door deze loslaten quotes die je bevrijden van stress en angst
Hoe een kinderlijke overtuiging je als volwassene in de problemen brengt
Als je problemen ervaart, of dat nu werk stress is, onvrede binnen je relatie of een haperende gezondheid… het is altijd slimmer om bij jezelf naar binnen te kijken dan de omstandigheden in de buitenwereld de schuld van je onvrede te geven.
Waarom zet je jezelf zo onder druk?
Waarom is je werk zo levensbelangrijk voor je?
Waarom ben je pas tevreden over jezelf als je presteert?
Diep onder de burnout symptomen die je vertoont, liggen onbewuste beweegredenen verborgen die jou aansporen om je kunstjes te vertonen en te blijven streven naar perfectie.
In mijn geval was deze gedachte de werkelijke oorzaak van mijn burnout symptomen:
“Ik ben niet goed genoeg.”
Voordat ik burnout had, was ik meer dan een jaar in intensieve psychotherapie geweest. Mijn psycholoog had geprobeerd me duidelijk te maken dat ik leed onder deze overtuiging en daardoor zo crazy hard werkte.
Ik dacht het te begrijpen, maar kon toen toch niet ingrijpen, positief denken praktiseren, en mijn houding daadwerkelijk veranderen. En zo schoot ik na dat hele lange therapietraject binnen enkele maanden weer in een nieuwe depressie.
Pas toen ik niet meer om mijn burnout symptomen heen kon en uiteindelijk mindfulness in mijn leven verwelkomde, begreep ik op een diep niveau dat ik altijd zo had lopen presteren en streven omdat ik ervan overtuigd was dat ik niet goed genoeg was, en eigenlijk niet deugde.
Deze overtuiging, die zich al vanaf mijn jonge jaren in mijn denken had vastgezet, had me mijn hele leven gedomineerd en aangespoord om hard te werken en succes af te dwingen, tot volledige fysieke en emotionele uitputting toe.
Omdat ik niet wist dat deze onbewuste gedachte mijn perfectionisme voedde, was ik nooit verder gekomen dan symptoom-bestrijding. Ik had niet aan de werkelijke oorzaak van mijn stress kunnen werken… omdat ik niet wist wat er in mijn hoofd omging.
Met mindfulness ontdek je je verborgen overtuigingen, en kun je je burnout symptomen bij de wortel aanpakken
Pas door mindfulness in Amsterdam was ik gemotiveerd om diep over mezelf en mijn gedrag na te denken. Zo kon ik uiteindelijk deze verborgen overtuiging opgraven, onderzoeken… en inzien dat die oude overtuiging me helemaal niet hielp.
Door de mindfulness cursus kreeg ik het inzicht dat ik mijn hele leven had geprobeerd om mijn niet-betrokken ouders trots te maken, om geaccepteerd te worden, om gewaardeerd te worden. Dit was de katalysator geweest van mijn prestatiedwang. Daarom kon ik nooit tevreden zijn, daarom vond ik mijn resultaten altijd ondermaats, daarom kon ik nooit van mijn successen genieten. Het was domweg nooit goed genoeg, het moest altijd méér zijn, en beter, en nog geweldiger.
Door mindfulness zag ik in één klap dat ik iets had geprobeerd af te dwingen dat niet afgedwongen kan worden. Je ouders zijn trots op je… of niet. Ze accepteren je zoals je bent… of niet. Ze waarderen je… of niet.
Liefde, acceptatie en waardering zijn alle onvoorwaardelijke gevoelens. Je houdt toch niet van een persoon alleen maar omdat deze aan jouw voorwaarden voldoet? Zo werkt liefde toch niet? Liefde is juist irrationeel, emotioneel, intuïtief. Je houdt van je partner, je kunt het zelf ook niet verklaren. Het is gewoon zo 🙂
Als een collega goed presteert, heb je dan automatisch waardering voor die persoon? Nee… vaak niet. Integendeel, hoe meer hij presteert, hoe meer je je aan hem ergert 🙂
Natuurlijk is dat niet helemaal eerlijk, maar zo zitten onze gevoelens nu eenmaal in elkaar. Ik houd van mijn vrienden omdat ik onvoorwaardelijk van hen houd. Ze hoeven mijn liefde niet te verdienen door bijzondere prestaties neer te zetten. Al presteren ze helemaal niets, ik houd toch wel van hen.
Download mijn gratis e-boek en ontdek hoe mijn unieke mindfulness-aanpak ook jouw leven voorgoed kan veranderen.
Een praktisch drie-stappen-plan om vandaag nog je burnout symptomen aan te pakken
Dit is mijn praktische drie-stappen-plan om je burnout symptomen bij de wortel aan te pakken en burnout te voorkomen.
1. Onderzoek je verborgen overtuiging
Ik heb je verteld dat de katalysator van mijn perfectionisme en prestatiedrang voortkwam uit een kinderlijke overtuiging dat ik niet goed genoeg was en de waardering van mijn ouders moest verdienen. Toen ik dit ontdekte, dacht ik dat ik de enige was die deze stokoude overtuiging mijn leven had laten domineren.
Maar toen ik me meer en meer in mindfulness meditatie en psychologie ging verdiepen, kwam ik erachter dat elk van mijn mede-strebers en mede-perfectionisten precies diezelfde (onbewuste) overtuiging in zich meedragen… en zich daardoor elke dag drie slagen in de rondte werken.
Als kind zijn we zo compleet afhankelijk van onze opvoeders, dat we alles doen om liefde en waardering van hen te krijgen… om te kunnen overleven.
Realiseer je dat, als jij perfectionistisch bent ingesteld en vaak over je eigen grenzen heen gaat ten koste van je fysieke en emotionele gezondheid… je als kind ook de conclusie hebt getrokken dat je liefde en waardering moest verdienen om ervoor te zorgen dat je ouders voor je bleven zorgen.
Ga in de komende week eens na of dit ook voor jou klopt. Voor wie ben je zo hard aan het werken? Wiens liefde en waardering probeer jij te verdienen?
2. Heb je in je huidige leven nog steeds die overtuiging nodig?
Ondanks dat je inmiddels volwassen bent, opereer je nu nog steeds onbewust vanuit die kinderlijke overtuiging — met allerlei ingrijpende gevolgen voor je emotionele en fysieke welzijn.
Stel jezelf de volgende vraag:
“Heb ik dit nog steeds nodig?”
Kijk naar jezelf en je leven. Je staat allang op eigen benen, neemt je eigen beslissingen, en bent niet meer afhankelijk van je ouders of opvoeders om te overleven. Die kinderlijke overtuiging dat je echt je best moet doen om de liefde van je ouders of opvoeders te verdienen, spoort je nu — al die tientallen jaren later — nog steeds aan om overdreven hard te werken en te presteren in de hoop dat ze trots op je zullen zijn.
Herinner mijn verhaal over onvoorwaardelijke liefde… en vraag je af of je nog wel als een bezetene wilt presteren om liefde af te dwingen. Wil je eigenlijk nog wel streven naar dat soort nou-vooruit-dan-maar-liefde? Dat soort armzalige mondjes-maat-waardering? Is tweederangs liefde en waardering eigenlijk nog wel je inzet en je harde werken waard?
3. Wat gebeurt er als je die oude overtuiging bij het grofvuil zet?
In de derde fase, als je hebt ingezien dat ook jij streeft naar liefde en waardering van je niet zo enthousiaste opvoeders, en als je hebt ingezien dat het eigenlijk niet al je harde werken waard is… ga je eens goed de stand van zaken opmaken en onderzoeken wat je allemaal kunt doen nu je niet meer voor een oude overtuiging hoeft te presteren.
Nu je je bevrijd hebt van die nietsontziende overtuiging die je constant in het hamsterwiel liet rondrennen terwijl die onvoorwaardelijke liefde en waardering altijd buiten bereik bleven (omdat je ouders er, door hun eigen trauma’s, niet toe in staat zijn/waren) kun je met heldere ogen om je heen kijken en allerlei verfrissende acties gaan ondernemen om jezelf rust te gunnen en je leven een flinke renovatie te geven.
Wil je nog wel in die prestige-baan blijven hangen als je beseft dat je goed genoeg bent, en je liefde niet hoeft te verdienen?
Wil je niet liever je eigen dromen najagen… en nu jezelf trots maken en gelukkiger zijn?
Wil je niet veel liever meer tijd steken in die mensen die wel altijd onvoorwaardelijk van je hebben gehouden en die je waarderen om wie je bent… en niet om wat je presteert?
Wil je niet veel liever genieten van het leven?
Met dit zeer persoonlijke onderzoek kun je een start maken om een geheel nieuw leven te creëren. Een leven met onvoorwaardelijke liefde, autonomie, onafhankelijkheid en doen waar je al jarenlang van droomt. Een leven vol positiviteit, waarin zingeving vanzelf een plek vindt.
Mindfulness brengt je in contact met je ware ik… en helpt je burnout te voorkomen
Met mindfulness kom je in contact met diep-verborgen, onbewuste overtuigingen die je aansporen om dingen te doen die stress veroorzaken en je geluk in de weg staan.
Met mindfulness pak je niet je klachten en burnout symptomen aan, maar de werkelijke oorzaak van deze klachten. Bewust stress verminderen zal je een zeer nare tijd besparen. Want als je je herkent in de burnout symptomen, dan kun je met behulp van mindfulness oefeningen vandaag nog aan de slag gaan met je persoonlijke onderzoek… en zo voorkomen dat je echt burned out raakt.
- Lees ook waarom gratis mindfulness niet werkt
- Lees ook waarom meditatie niet voor iedereen geschikt is
Wil je ook in contact komen met je ware ik, download dan mijn gratis e-boek. Hierin lees je alles over mijn effectieve, no-nonsense mindfulness-aanpak waarmee je je leven die broodnodige renovatie kunt geven die je zo verdiend hebt.
Over Marisa
Na het volgen van de standaard mindfulness training in Nederland en vele verdiepingstrainingen in binnen- en buitenland, schreef ik twee mindfulness bestsellers, Haal meer uit je leven met mindfulness en z’n opvolger Haal meer uit je dip met mindfulness… die ook in het buitenland een succes zijn.
Tussen de bedrijven door herstructureerde, redigeerde en herschreef ik het boek van mijn mindfulness-trainer, dat ook een grote hit werd.
Mijn online platform Growing Mindfulness, boordevol mindfulness tips en inzichten, trekt jaarlijks maar liefst 200.000 bezoekers.
Mijn digitale mindfulness-cursus en mijn mindfulness onderhoudsservice zijn al door meer dan 5.460 mensen gevolgd die mijn werk als zeer positief beoordelen, en dat aantal is alsmaar groeiende.
Omdat ik artikelen en advies van hoge kwaliteit bied, werken redacties van Margriet, Santé, ZiN, Nouveau, Yoga International en GezondNu graag met mij samen. Ik schrijf mijn guest posts altijd gratis omdat ik het belangrijk vind om zoveel mogelijk mensen op een laagdrempelige manier bewust te maken van mindfulness.
Daarnaast begeleid en coach ik elke week cliënten op individuele basis zodat zij op een natuurlijke, mindful manier belangrijke veranderingen in hun leven kunnen doorvoeren.