Grijze dagen hebben iets vertraagds. Het licht is dof, je hoofd voelt zwaar en ineens merk je hoe snel je in somberheid kunt glijden. Je hebt minder energie, piekert meer en alles lijkt nét wat donkerder. Mindfulness kan dan helpen om even stil te staan, zonder zweverig gedoe en zonder jezelf te hoeven forceren.
Wat gebeurt er op zo’n grijze dag?
Op een lastige dag merk je vaak eerst veranderingen in je gedachten. Je denkt bijvoorbeeld: “Ik schiet tekort” of “Dit wordt nooit beter”. Als die gedachten vaak terugkomen, kan dat je stemming verder naar beneden trekken. Onderzoek laat zien dat mindfulness gebaseerd op cognitieve therapie kan helpen om depressieve klachten te verminderen en terugval te voorkomen, vooral bij mensen die veel piekeren.
Een kleine mindful pauze midden op de dag
Probeer eens een korte pauze, juist op zo’n grijze dag. Ga zitten, zet je voeten op de grond en laat je handen rusten op je benen. Voel een paar ademhalingen heel bewust. Merk op hoe de lucht in en uit je lichaam beweegt. Daarna kun je jezelf zacht vragen: “Hoe gaat het nu echt met mij?” Misschien merk je verdriet, irritatie of vermoeidheid. Geef het rustig een naam: “Oké, dit is somberheid, dit is spanning in mijn schouders.” Je hoeft het niet weg te duwen. Door er met vriendelijke aandacht bij te blijven, maak je een klein beetje ruimte.
Als somberheid mee naar bed gaat
Soms houdt de dag niet op wanneer je naar bed gaat. Je ligt in het donker en je hoofd draait door. De beelden van de dag, de zorgen over morgen, oude herinneringen, alles komt langs. Niet vreemd dat daar op den duur slaapproblemen bij kunnen ontstaan. Onderzoek laat zien dat mindfulness gebaseerde programma’s bij mensen met depressie of angst de slaapkwaliteit kunnen verbeteren, al is verder onderzoek nodig voor het lange termijn effect. Ook zijn er aanwijzingen dat mindfulness therapie niet alleen stemming, maar ook klachten van angst en depressie bij mensen met slapeloosheid kan verminderen. In de praktijk betekent dit vaak iets eenvoudigs: je gebruikt dezelfde milde aandacht van overdag ook in bed. Je merkt eerst je lijf op: het gewicht van je lichaam op het matras, het contact van je voeten met het laken, het ritme van je adem. Gedachten die voorbij komen, zie je als losse golven. “Daar is een zorggedachte, daar is een planning voor morgen.” Je hoeft er nu niets mee te doen.
Wanneer extra hulp nodig is
Blijf je wekenlang vastzitten in somberheid of houden je hardnekkige slaapproblemen aan, dan is het belangrijk om niet alleen te blijven worstelen. Mindfulness kan een waardevolle ondersteuning zijn, maar vervangt geen professionele hulp. Bij aanhoudende of verergerende klachten is het verstandig om je huisarts of een psycholoog te raadplegen, zodat jullie samen kunnen kijken wat je nodig hebt.
