De kracht van aandacht
Mindfulness helpt om bewuster te leren leven. Bewust van wat je doet, wat je denkt, wat je voelt. Bewust van wat er om je heen gebeurt. Het betekent dat je je drukke oordelen regelmatig en bewust een stukje naar de achtergrond schuift om je te kunnen concentreren op wat er nu gaande is.
Dit ontwikkelen van bewustzijn geeft je hersenen rust. Het maakt je zorgelijke en verongelijkte gedachten minder belangrijk en zo kun je emotioneel even op adem komen. Op het moment dat je minder gedomineerd wordt door je fantasierijke gedachten, creëer je ruimte om je bewust te worden van gebeurtenissen in de buitenwereld. Het is precies hetzelfde als het uitzetten van de radio: opeens kun je de vogels in de tuin horen fluiten. Alsof er een muur van geluid weggehaald wordt, alsof je een deur opent naar de werkelijkheid zoals deze is.
Het bewustworden geeft je leven per direct meer rust. Je draait het volume van je klaaglijke gedachten zachter en je kunt opeens om je heen kijken, naar wat er werkelijk gebeurt. En dat is niet mis. Op het moment dat ik mijn drukke gedachten bewust zachter draaide en meer om me heen ging kijken, kreeg de wereld zijn werkelijke kleur terug. Daarvoor was ik altijd volledig bezet door mijn gedachten en trok de buitenwereld als een grijze brij aan me voorbij: ik zag de ruisende bomen niet want ik was aan het piekeren over een klant; ik zag mijn vriendelijke buren niet want ik herkauwde gebeurtenissen uit mijn jeugd; ik zag de fluitende vogels niet want ik was me met angst en beven aan het voorbereiden op de presentatie van volgende week.
Gepieker sluit je volledig af van wat er in en rondom je gebeurt. Het absorbeert al je aandacht en concentratie, en zo loop je als een soort slaapwandelaar door je leven. Zodra je je daarvan bewust wordt en bewust kunt kiezen om zo nu en dan echt om je heen te kijken, schud je jezelf wakker uit die dagslaap en zie je opeens hoe grappig, onverwacht en aardig het leven is. Zo is het altijd al geweest, alleen kon je het niet zien omdat je je ogen dicht had.
Zodra ik inzag dat ik mijn drukke gedachten zachter kon zetten, ging er een wereld voor me open. Zo had ik meteen een praatje met een schilder die aan een pand werkte. Let wel: een man die ik helemaal niet kende. Ik zag hoe geconcentreerd hij aan het werk was en opeens hoorde ik hoe ik de man een complimentje gaf. Huh? Voor ik het wist waren we in een leuk gesprek over oude panden verwikkeld en daarna namen we hartelijk afscheid. In de supermarkt zag ik voor het eerst hoe vermoeiend – want geestdodend – kassawerk eigenlijk is. Ik maakte er een opmerking over en opeens, na tien jaar doodse stilte, had ik contact met de caissière die me daarvoor zelfs nooit had bekeken. Net zomin als ik haar ooit had bekeken… bedacht ik me beschaamd. Ik liep door het park en groette zomaar een onbekende man. Hij keek me eerst verdwaasd aan – opgeschrokken uit zijn eigen dagslaap – maar groette toen hartelijk terug. Toen ik wilde oversteken, stopte de auto die kwam aanrijden. Ik keek naar de bestuurder en we wisselden een glimlach uit. Ik zag opeens een prachtige struik die bloeide. Ik hoorde een kind dat schaterde. Ik keek naar blije honden die elkaar achterna zaten. Allemaal kleine gebeurtenissen die me daarvoor nooit overkwamen. Omdat ik er domweg nooit oog voor had gehad.
Eenmaal losgerukt uit de zuigende kracht van je centrifugerende gedachten kun je opeens je ogen openen en genieten van de werkelijkheid zoals deze is. En deze zit altijd vol verrassingen en vol mensen die het ontzettend waarderen wanneer je hen een beetje aandacht gunt. Hoe onbenullig het ook lijkt, het zijn juist die kleine ontmoetingen die je leven kleur, geur en smaak geven.
Marisa∗